10 Duitse uitdrukkingen die iedereen zou moeten kennen

Voor veel mensen is de Duitse taal een soort mysterie. Het klinkt hard, lijkt onmogelijk te leren en bevat bizar lange woorden (“Donaudampfschifffahrtsgesellschaftskapitän” is misschien wel mijn persoonlijke favoriet). En hoewel het niet tot de meest gesproken talen ter wereld behoort, zijn er bijna 100 miljoen native speakers en nog eens 100 miljoen mensen die het als tweede of derde taal kunnen spreken. Nog los daarvan zou ik zeggen dat het één van de meest expressieve talen ter wereld is, zoals de uitdrukkingen hieronder zullen bewijzen.

Zeg dit tegen een taxichauffeur in Berlijn of in gesprek met die leuke barista in München en het levert je gegarandeerd een glimlach op (en misschien wel betere service).

1. “Das ist mir Wurst”

De letterlijke vertaling is: “Dit is worst voor mij”

Wat betekent het en hoe wordt het gebruikt? Deze uitdrukking wordt gebruikt als iets je niet uitmaakt of als je ergens geen mening over hebt. Duitsers gebruiken deze uitdrukking graag als een simpel antwoord. Dus als iemand je “Was möchtest du heute machen?” (“wat zou je vandaag willen doen?”) vraagt en je geen voorkeur hebt, dan kun je simpelweg antwoorden met “Das ist mir Wurst!”. Wil je cool en als een local klinken? Maak “Wurscht” van “Wurst”, de zuidelijke slang voor worst.

2. “Nur Bahnhof verstehen”

De letterlijke vertaling is: “Alleen het treinstation begrijpen”

Wat betekent het en hoe wordt het gebruikt? Als iemand “Ich verstehe nur Bahnhof” (“ik versta alleen maar het treinstation”) zegt, betekent het dat hij of zij absoluut geen idee heeft van waar je het over hebt en je het opnieuw zult moeten uitleggen of een heel ander onderwerp moet aansnijden. In het Nederlands zou je zoiets zeggen als “Het klinkt als Chinees voor me.”

3. “Jemandem die Daumen drücken”

De letterlijke vertaling is: “Je duimen tegen elkaar drukken voor iemand anders”

Wat betekent het en hoe wordt het gebruikt? In Duitsland wordt deze uitdrukking gebruikt om iemand succes te wensen. Vaak heft de spreker dan z’n handen en laat hij zien hoe hij z’n duimen tegen elkaar drukt om de gesprekspartner succes te wensen. Om het echt juist te gebruiken, zeg je: “Ich drück’ dir die Daumen!”. In het Nederlands zou je zeggen: “Ik duim voor je”.

4. “Ich glaub mein Schwein pfeift”

De letterlijke vertaling is: “Ik denk dat mijn varken fluit”

Wat betekent het en hoe wordt het gebruikt? Voordat je nu gaat denken dat die Duitsers helemaal gek zijn geworden, is het goed om te weten dat ze heus wel beseffen dat geen enkel varken kan fluiten. De uitdrukking is zelfs op dat feit gebaseerd, omdat een fluitend varken zo idioot zou zijn dat niemand het zou geloven. Duitsers gebruiken deze uitdrukking als ze niet geloven dat iets waar is, of om te laten zien dat ze enorm verrast zijn. Een Nederlands equivalent bestaat niet, maar in het Engels komt “I think a horse is kicking me” misschien nog wel het beste in de buurt.

5. “Ich glaub’ ich spinne”

De letterlijke vertaling is: “Ik geloof dat ik spin”

Wat betekent het en hoe wordt het gebruikt? Duitsers zijn dol op metaforen, zeker als die dieren bevatten. Maar aangezien niet duidelijk is waar deze uitdrukking vandaan komt, zou het van zowel het dierlijke spinnen als het technische spinnen (aan een spinnenwiel) vandaan kunnen komen. Deze zin wordt in heel Duitsland veel gebruikt om verbazing (in zowel negatieve of positieve zin) te uiten of om aan te tonen dat iemand een bepaalde situatie niet gelooft. In het Nederlands zou je zoiets als “Ik denk dat ik gek word” zeggen.

6. “Fix und fertig sein”

De letterlijke vertaling is: “Klaar en afgelopen zijn”

Wat betekent het en hoe wordt het gebruikt? Deze uitdrukking wordt veel gebruikt om te laten merken dat je doodop bent. In het Nederlands zou je bijvoorbeeld “Ik ben kapot” zeggen. In het Duits zou je ook zoiets als “Ich bin fix und alle” kunnen zeggen, waarbij met het woord “alle” zoiets als “leeg” wordt bedoeld.

7. “Na?”

De letterlijke vertaling is: “Hoe gaat het?”

Wat betekent het en hoe wordt het gebruikt? Het is niet bepaald makkelijk om een praatje aan te knopen met een Duitser maar als je iemand al goed kent, kun je gemakkelijk een gesprek beginnen met “Na?” en hij zal al reageren. “Na” is eigenlijk een van de makkelijkste manieren om zowel “hallo” als “hoe gaat het?” te zeggen. Als je iets duidelijker wilt zijn, kun je het combineren met een vraag, zoals “Na, alles gut?” (hoe gaat het?) of “Na, was machst du so?” (wat ben je aan het doen?).

8. “Bock haben”

De letterlijke vertaling is: “Een geit hebben”

Wat betekent het en hoe wordt het gebruikt? Deze uitdrukking komt van het Rotwelsche (een middeleeuwse Duitse geheimtaal) woord voor honger, namelijk “bokh”. Het wordt tegenwoordig vooral gebruikt om te zeggen dat je ergens enorm veel of juist totaal geen zin in hebt:
“Ich hab voll Bock auf Bier” (Ik heb enorm veel zin in een biertje)
“Ich hab null Bock auf Kino!“ (Ik heb absoluut geen zin om naar de bioscoop te gaan!)

Als je wilt vragen of iemand zin heeft om iets te doen, kun je dit gezegde ook in een vraag gebruiken: “Wir gehen etwas essen. Hast du Bock?” (We gaan uit eten. Zin om mee te gaan?)

9. “Jemandem auf den Keks gehen”

De letterlijke vertaling is: “Op iemands koekje gaan”

Wat betekent het en hoe wordt het gebruikt? Geloof het of niet: dit gezegde heeft niets te maken met koekjes (helaas). Je maakt ermee duidelijk dat je je aan iemand ergert. In de meeste gevallen zal je iemand “Du gehst mir auf den Keks!” horen roepen, wat betekent dat hij iemand anders enorm irritant vindt.

10. “Die Nase voll haben”

De letterlijke vertaling is: “De neus vol hebben”

Wat betekent het en hoe wordt het gebruikt? Dit is een creatieve manier om “genoeg is genoeg” te zeggen. In het Nederlands kun je zeggen we dat we er “de buik vol van hebben”. Het wordt vaak gezegd om iemand te vertellen dat hij een bepaalde situatie zat is en er niet meer over wil praten. Als je bijvoorbeeld genoeg hebt van de harde muziek van een vriend van je, kun je zeggen: “Ich habe die Nase voll von der lauten Musik!” (ik ben klaar met die luide muziek). Je kunt mensen ook “Ich habe die Schnauze voll!” horen zeggen In dat geval hebben ze het woord “Nase” (neus) vervangen door het minder vriendelijke woord “Schnauze” (snuit).